The Czinga problem

[cd. poprzedniego]
Jezyk amharski, jak juz wpominalem, to trudny jezyk. Nic nam nie przypomina, wiec wszystko co uslyszysz, ulatuje z glowy. Ale slowa 'czinga' nie zapomne – bo czinga to po prostu pasek klinowy.

Utknelismy na trasie z Korem do Sekoty w drodze do Lalibeli. Bez zapasow wody, w najwiekszym skwarze, bez zasiegu telefonu komorkowego i w srodku nigdzie. Co prawda – szacunkowo – od Korem bylismy jakies parenascie kilometrow, ale z uziemionym autem raczej niczego to nie zmienialo. Proba ruszenia auta powodowala natychmiastowy odglos bulgotania wody, wiec nie moglismy ryzykowac powrotu.

W Etiopii nie ma takiego miejsca, ktore nazwac mozna 'w srodku nigdzie'. Rok temu, jak Filip opowiadal mi, ze gdyby wyladowac spadochronem w dowolnym miejscu Etiopii, natychmiast otoczy cie dziesiec osob, smialem sie traktujac to jako zart.

Po paru minutach wokol nas bylo okolo 10 osob: dwoch motocyklistow z pasazerami, jakis – na oko – pasterz i kilkoro dzieci. Zaczela sie wielka debata – w jezyku tigrinia i po amharsku oczywiscie. Kilku facetow razem z Demuzayele uwaznie przygladali sie temu, co kryje maska Toyoty Land Cruiser. Diagnoza byla prosta, jeden z nich zwrocil sie do mnie i po angielsu powiedzial: 'This is the czinga problem'.

Grupa wypracowala rozwiazanie: pasterz pilnuje auta, Demuzayele jedzie po pasek klinowy do Korem, a jesli tam nie bedzie, to do Almaty, a ja do hotelu w Korem. Pasek zostanie zamontowany albo przez mechanika, a jesli takiego nie bedzie, w ostatecznosci przez jednego z zebranych mezczyzn.

Zabieram najpotrzebniejsze rzeczy do malego plecaka, laduje sie na trzeciego na motocykl, i jade do Korem. Pomimo trudnych warunkow w trakcie drogi Etiopczycy na motocyklu prowadza ze mna ozywiona rozmowe. Czuje pozytywne wibracje, a moze to wibracje od motocykla?

Laduje w hotelu. Jestem juz zaprzyjazniony z Solomonem i Gabriotem. Stawiam im obiad, w koncu mam za co byc wdzieczny – natychmiast nam pomogli. Rozmowa jest o Etiopii, Polsce. Obaj, o dziwo, swietnie znaja angielski. Co prawda z wymowa jest slabo, ale slownictwo – az jestem zaskoczony. Jak sie okazuje, obaj uzywaja jezyka w pracy, szczegolnie w formie pisemnej – jeden pracuje w agendzie Banku Swiatowego, drugi przy jakims rzadowym projekcie, obejzdzajac uprawy rolne na motocyklu.

Idziemy przez miasteczko. Ludzie zaczepiaja nas, pozdrawiaja, a nawet przylaczaja sie, aby isc z nami przez pare minut. Czas zatrzymuje sie w miejscu, liczy sie tylko tu i teraz. Prowadzimy niespieszne rozmowy, pijemy kawe, wymieniamy sie spostrzezeniami na temat sytuacji Etiopii i roznic pomiedzy krajami.

Rano nie czuje presji czasu. Co bedzie to bedzie. Siedze przy stoliku przez hotelem, a ludzie wymieniaja sie – kazdy z nich chce ze mna chwilke pogadac. A to o historii, o ekonomii, o polityce, dowiedziec sie czegos o Polsce. Jak widac Etiopczycy sa z jednej strony mocno przekonani, ze sa bardzo biedni, z drugiej strony czuja, jak radykalnie przyspiesza rozwoj ich kraju.

Widze w nich nas, Polakow, 20 lat temu. Komuna pada, a my musimy zaczynac prawie od poczatku. Duzo obaw, sporo kompleksow, i mnostwo pracy nad wlasna mentalnoscia do zrobienia. Mowie wiec moim Etiopczykom – popatrzcie na nas, pracowalismy na to, abym mogl tu przyjechac 20 lat. Trzeba wiec byc cierpliwym i robic konsekwentnie swoje.

Przychodzi Demuzayele. Twardy gosc, w nocy dojechal autem do Korem, co 200 m przystajac i dolewajac wody do chlodnicy. Sciagnal mechanika z Almaty, ktory w ciagu godziny naprawia auto, z nieniknacym usmiechem na ustach. Wyjezdzamy. Zegnam sie z ludzmi. W sumie to usmiech losu a nie pech zepsul auto. Dzieki temu spedzilem dzien z ludzmi tutaj, zupelnie nie planowany ani aranzowany. Dzien bogaty w przemyslenia dla obu stron.